Jedno z najważniejszych świadectw losu więźniów i ofiar obozu Auschwitz-Birkenau i jednocześnie jedna z pierwszych literackich relacji z piekła na ziemi.
„Na ściany, podłogi, cegły padła tu krew i opowiada o ludziach, którzy tu ginęli. Zostali tam, gdzie polała się ich krew. To nic, że ściany później zabielono wapnem. Te ściany są nadal czerwone.”
Seweryna Szmaglewska po aresztowaniu przez gestapo
spędziła dwa i pół roku w obozie Auschwitz-Birkenau, gdzie doświadczyła
wyczerpującej pracy fizycznej i kilku ciężkich chorób. Gdy w styczniu
1945 r. więźniów obozu pognano w marszu śmierci, udało jej się uciec. Od
pierwszych dni wolności przystąpiła do opisania tego, co
niewyobrażalne. Tak w ciągu kilku miesięcy powstał pierwszy dokument o
nazistowskiej machinie zagłady. Książka ukazała się przed końcem 1945
roku.
Wydanie zawiera niepublikowane listy z obozu, rysunki Seweryny
Szmaglewskiej tworzone w trakcie pisania oraz fragmenty najważniejszych
recenzji oraz wypowiedzi samej autorki o książce.
„Pisałam w
obawie, że hitlerowcy umiejący w mistrzowski sposób zacierać ślady
swoich zbrodni zdołają zatrzeć je tak, by uniknąć kary. Pisałam jednym
tchem, jak zeznanie świadka przed sądem, niemal akt oskarżenia, w
przekonaniu, że uzupełniony innymi dowodami, natchnie on narody wolą
unieszkodliwienia mordercy.”
Seweryna Szmaglewska
„Ta książka jest spokojna i skupiona. Nie znajdziesz w niej tanich łez, lirycznej łatwizny, koniunkturalnej kalkulacji na efekt, na egzaltację, na histerię. Znajdziesz za to surowe w swej prostocie, przejmujące prawdą oskarżenie zbrodni, oskarżenie wypisane czarną smugą krematoryjnego dymu.”
Wilhelm Mach
